با رشد پرشتاب خودروهای برقی و افزایش نیاز به ذخیره‌سازی انرژی، حالا بیش از هر زمان دیگری بازیافت باتری‌ها به یک ضرورت استراتژیک تبدیل شده است. در همین راستا، چین به‌عنوان پیشتاز صنعت باتری، گامی مهم برداشته و استاندارد جدیدی را برای بازیافت باتری‌های لیتیومی خودروهای برقی تدوین کرده است؛ استانداردی که نه‌تنها بُعد فنی، بلکه بُعد زیست‌محیطی و اقتصادی بازیافت را نیز در نظر گرفته است.
چرا این استاندارد در این زمان تدوین شد؟
در سال‌های اخیر، چین با سرمایه‌گذاری گسترده در زنجیره تأمین باتری‌ها، توانسته جایگاه برتری در تولید و توسعه فناوری باتری‌های لیتیوم‌یونی کسب کند. اما حالا، با رسیدن اولین نسل از خودروهای برقی به انتهای عمر مفید باتری‌شان، مسئله بازیافت به چالشی حیاتی تبدیل شده است.
در چنین فضایی، برندهایی مانند کنسل باتری نیز در داخل کشور، با نگاه رو به آینده، به دنبال ایجاد زیرساخت‌هایی برای مدیریت چرخه عمر باتری‌ها هستند؛ مسیری که تنها راه پایداری صنعت انرژی در ایران خواهد بود.
استفاده آبشاری؛ تعریف یک رویکرد مدرن
یکی از کلیدواژه‌های اصلی این استاندارد جدید، استفاده آبشاری از باتری‌هاست. این روش، به معنای استفاده مجدد از باتری‌هایی است که ظرفیت اصلی‌شان کاهش یافته، اما هنوز توانایی سرویس‌دهی در کاربردهای سبک‌تر را دارند. مثال‌هایی از این کاربردها شامل استفاده در باتری یو پی اس، ذخیره‌سازهای خورشیدی و تجهیزات پشتیبان صنعتی می‌شود.
بازیافت سنتی در برابر بازیافت آبشاری
| ویژگی‌ها | بازیافت سنتی | بازیافت آبشاری (چین) |
|---|---|---|
| هدف | استخراج فلزات | استفاده مجدد از ساختار باتری |
| میزان صرفه‌جویی در منابع | متوسط | بالا |
| آلایندگی زیست‌محیطی | نسبتاً زیاد | بسیار کمتر |
| امکان کاربرد دوباره | ندارد | دارد |
| پیچیدگی فرآیند | ساده‌تر | پیچیده‌تر، اما با ارزش افزوده بالاتر |
جایگاه یو پی اس‌ها در بازیافت نوین باتری
باتری‌هایی که از چرخه حمل‌ونقل خارج می‌شوند، در صورت تست موفق، می‌توانند برای مصارف ثانویه‌ای مانند باتری یو پی اس 12 ولت مجدداً مورد استفاده قرار گیرند. این باتری‌ها به‌دلیل مصرف پایدار و محدودیت جریان بالا، بستر مناسبی برای عمر دوم باتری‌ها فراهم می‌کنند.
در این بین، انواع مختلفی از باتری یو پی اس مورد استفاده قرار می‌گیرند که هرکدام ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند:
- باتری یو پی اس سیلد اسید با ساختار مهر و موم‌شده، گزینه‌ای ارزان و قابل اعتماد برای مصرف‌کننده‌های خانگی و نیمه‌صنعتی است.
- باتری یو پی اس لیتیوم یونی با طول عمر بالا و وزن سبک، انتخابی عالی برای مراکز حساس و دیتاسنترها محسوب می‌شود.
- در برخی شرایط خاص مانند دمای بالا یا لرزش‌های شدید، استفاده از باتری یو پی اس سیلد اسید ژل پیشنهاد می‌شود.
- همچنین، در محیط‌های صنعتی سنگین یا دمای بسیار پایین، باتری یو پی اس نیکل کادمیوم همچنان کاربرد خود را حفظ کرده است.
الزامات استاندارد جدید: از بازیافت تا ردیابی
استاندارد جدید چین صرفاً به بازیافت فیزیکی ختم نمی‌شود. این سند، دستورالعمل‌های دقیقی برای موارد زیر نیز ارائه داده است:
- ضوابط فنی برای تأسیسات و تجهیزات بازیافت
- استانداردسازی حمل‌ونقل، جداسازی و نگهداری باتری‌های مصرف‌شده
- پایش مصرف انرژی و ردپای کربن مرتبط با فرآیند بازیافت
- ردیابی کامل باتری‌ها از خط تولید تا بازیافت نهایی
فرصت‌هایی برای ایران
تجربه‌ی کشورهای پیشرفته نشان می‌دهد که تدوین مقررات مدرن بازیافت باتری می‌تواند به کاهش واردات، توسعه بازار بازیافت داخلی و ایجاد اشتغال در صنایع سبز منجر شود. شرکت‌هایی نظیر کنسل باتری با رویکرد فناورانه خود، می‌توانند پیشگام این مسیر در ایران باشند.
نتیجه‌گیری
با توجه به گسترش خودروهای برقی، تجهیزات ذخیره انرژی و سیستم‌های پشتیبان، موضوع بازیافت باتری اکنون به یکی از محورهای اصلی صنعت انرژی تبدیل شده است. الگویی که چین با تدوین این استاندارد ارائه داده، می‌تواند نقطه شروعی برای تحول در رویکرد ما نسبت به بازیافت، پایداری و استفاده از منابع باشد.
اگر به دنبال راهکارهای نوین در زمینه ذخیره انرژی، انتخاب باتری مناسب یا مدیریت چرخه عمر باتری‌ها هستید، مشاوران ما در کنسل باتری آماده پاسخگویی به شما هستند.
